DẤU ẤN CUỘC BINH BIẾN KHỞI NGHĨA TẦM PHƯƠNG 1969

Kỷ niệm 42 năm ngày giải phóng miền Nam (30/4/1975 – 30/4/2017)
DẤU ẤN CUỘC BINH BIẾN KHỞI NGHĨA TẦM PHƯƠNG 1969

Tầm Phương ngày nay - Địa danh diễn ra cuộc binh biến khởi nghĩa năm 1969
của Trung úy pháo binh Huỳnh Chí Thiện

Sau cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, phong trào cách mạng ở miền Nam đứng trước tình thế cực kỳ khó khăn, lực lượng vũ trang ta bị tiêu hao nhiều. Ở tỉnh Trà Vinh, lực lượng vũ trang địa phương bị địch dồn vào thề bị động.

Đầu tháng 8/1969, Bí thư Tỉnh ủy Trà Vinh Hồ Nam (Năm Đạt) phân công đồng chí Phạm Thành Nối (Tư Trẻ), Chánh Văn phòng Tỉnh ủy phối hợp với Ban Binh vận tỉnh triệu tập cuộc họp tuyệt mật, khẩn cấp gồm các đồng chí Tư Hồng (Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy), Tư Tranh (Tỉnh ủy viên), Chín Hải (Tham mưu trưởng Tỉnh đội), Tám Nhẫn (Thị xã ủy), Hai Sáu (Thị đội trưởng)...

Cuôc họp diễn ra trong khung cảnh bầu trời Trà Vinh không dứt tiếng động cơ máy bay trinh sát và máy bay chiến đấu của Mỹ. Trong cuộc họp này, Bí thư Tỉnh ủy Hồ Nam thông báo cho các đồng chí dự họp biết một thông tin tuyệt mật – Để giải tỏa cho lực lượng vũ trang tỉnh Trà Vinh thoát khỏi thế bị bao vây ngày càng siết chặc của quân chủ lực Vùng IV chiến thuật ngụy, Khu ủy Khu Tây Nam bộ của ta đã giao cho Tỉnh ủy Trà Vinh một cơ sở binh vận là một đồng chí đảng viên trong đơn vị pháo binh của sư đoàn 7 ngụy đang đóng quân tại tỉnh Trà Vinh để làm binh biến. Hôm nay, Tỉnh ủy giao nhiệm vụ cho Ban Binh vận tỉnh, Tỉnh đội và Thị đội phối hợp triển khai phương án tác chiến phối hợp với cơ sở binh vận này làm binh biến, khởi nghĩa. Cơ sở binh vận đó là Trung úy Huỳnh Chí Thiện, Cụm trưởng, chỉ huy trung đội pháo binh gồm hai khẩu đại bác 105 ly của tiểu đoàn pháo binh 67 thuộc sư đoàn 7 vùng IV chiến thuật quân đội Sài Gòn. Cụm pháo binh của Trung úy Huỳnh Chí Thiện đang đóng quân tại căn cứ Tầm Phương - ấp Tầm Phương, xã Đa Lộc, huyện Châu Thành (nay là khóm 04, phường 09, thành phố Trà Vinh). Đường dây liên lạc với Trung úy Huỳnh Chí Thiện lúc bấy giờ là nữ mật giao Trần Hồng Vân (tức Mười Vân), người của Ban Binh Vận Khu Tây Nam bộ có nhiều kinh nghiệm trong công tác binh vận luôn gắn liền với Trung úy Huỳnh Chí Thiện như hình với bóng với vai là vợ của Trung úy Huỳnh Chí Thiện.

Trung úy Huỳnh Chí Thiện bí mật và gián tiếp nhận nhiệm vụ từ các đồng chí trong Ban chỉ huy khởi nghĩa gồm đồng chí Chín Hải (Tham mưu trưởng Tỉnh đội Trà Vinh) và đồng chí Hai Sáu (Thị đội trưởng Thị xã Trà Vinh) thông qua nữ mật giao Mười Vân ra vào "như con thoi" để thống nhất phương án tác chiến. Sơ đồ chiến lệ căn cứ pháo binh Tầm Phương được mật giao Mười Vân vẽ rành mạch cho Ban chỉ huy khởi nghĩa qua trí nhớ. Theo đó, đúng giờ "G" ngày 12 tháng 8 năm 1969, Trung úy Huỳnh Chí Thiện sẽ vô hiệu hóa lính gác căn cứ pháo binh Tầm Phương để cho đại đội (C) 67 (Biệt động Thị đội Trà Vinh) do đồng chí Hai Kháng trực tiếp chỉ huy tiếp cận nổ súng đánh chiếm căn cứ pháo binh. Sau khi đánh chiếm trận địa pháo, các chiến sĩ C67 sẽ hỗ trợ bảo vệ và nạp đạn cho Trung úy Huỳnh Chí Thiện quay nòng pháo 105 bắn vào Sân máy bay Trà Vinh, Hậu cứ Trung đoàn 14 sư đoàn 9 ngụy, Tiểu khu quân sự và Tòa hành chính địch trong Thị xã Trà Vinh. C 509 (Tỉnh đội Trà Vinh) được giao nhiệm vụ phục kích án ngữ các ngã đường địch có khã năng đưa quân đến chi viện cho đồng bọn khi trận địa pháo Tầm Phương bị tấn công.

Để cho Trung úy Huỳnh Chí Thiện một mình đơn tuyến, không phải giao động tâm lý trước giờ "G", Ban chỉ huy khởi nghĩa cử hẵn mật giao Mười Vân bất ngờ mạo hiễm đến thăm "chồng" đúng vào buổi chiều đêm nổ ra khởi nghĩa. Mười Vân - cô gái thôn quê 23 tuổi xinh đẹp, có nước da trắng trẽo hồng hào "được" Trung úy Huỳnh Chí Thiện "khoe" với thuộc cấp và bảo đám lính cận vệ thu xếp cho cô nghĩ lại qua đêm với Trung úy trong Phòng chỉ huy căn cứ pháo binh 67 của Sư đoàn 7 ngụy tại Tầm Phương. Đêm đó, trong căn cứ pháo binh Tầm Phương, Trung úy Huỳnh Chí Thiện và nữ mật giao Mười Vân căng mắt vào màn đêm dày đặc, đếm từng tiếng tít tắt trên chiếc đồng hồ đeo tay của Trung úy Huýnh Chí Thiện như đu đưa với tiếng rã rít của côn trùng, nín thở chờ đến giờ "G" đã hợp đồng với các cánh quân biệt động C67.

Đúng theo phương án tác chiến, vào lúc 23 giờ đêm ngày 12 rạng 13/8/1969, đồng chí Hai Kháng dẫn mũi đại đội biệt động 67 của Thị đội Trà Vinh theo con đường mật giao Mười Vân chỉ vẽ, bất ngờ nổ súng tấn công vào căn cứ pháo binh Tầm Phương mà không gặp bất cứ một phản ứng nào của địch. Trung đội pháo binh ngụy lập tức bị loại khỏi vòng chiến đấu chỉ sau 5 phút nổ súng. Trung úy Huỳnh Chí Thiện được các chiến sĩ đại đội biệt động C67 hỗ trợ đã quay nòng hai khẩu đại bác 105 ly nhã đạn vào Sân máy bay Trà Vinh, Hậu cứ Trung đoàn 14, sư đoàn 9 ngụy, Tiểu khu quân sự và Tòa hành chính địch trong Thị xã Trà Vinh theo tọa độ mục tiêu đã được Trung úy Huỳnh Chí Thiện lập trình sẵn theo chỉ định của Ban chỉ huy khởi nghĩa. Trong lúc hai khẩu đại bác 105 ly đang nhã đạn thì kho đạn hơn 10.000 quả đạn đại bác 105 ly trong căn cứ pháo binh phát nổ do nhà kho bị kích động và bốc cháy khi các chiến sĩ biệt động C67 đánh chiếm. Quân ta phải nhanh chóng rút lui.

Cán bộ, chiến sĩ đại đội biệt động Thị xã Trà Vinh đã đưa Trung úy Huỳnh Chí Thiện và người nữ mật giao binh vận quả cảm thông minh của ta rời khỏi trận địa căn cứ pháo binh Tầm Phương về vùng giải phóng an toàn.

Mấy ngày sau cuộc khởi nghĩa, trên Đài phát thanh giải phóng vang lên bài ca theo điệu Khốc hoàng thiên tràn đầy niềm tự hào – bài ca có đoạn:

"...Dũng cảm biết bao - Trung úy Huỳnh Chí Thiện
Người sĩ quan mến nước yêu dân
Đã chỉ huy khởi nghĩa tài tình
Quay pháo thù bắn giặc Mỹ giữa Trà Vinh..."

Cuộc binh biến khởi nghĩa sau đó đã làm tan rã không ít quân số trong hàng ngũ địch. *

Bài và ảnh: TRẦN ĐIỀN
(Hội Nhà báo tỉnh Trà Vinh)

* Biên khảo theo các nguồn tài liệu:
"Lực lượng vũ trang nhân dân Trà Vinh 30 năm kháng chiến (1945 – 1975)" – Nhà xuất bản QĐND 1998
"Lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ và nhân dân thị xã Trà Vinh anh hùng 1930 – 1975" – Ban Tuyên giáo Thị ủy Trà Vinh 2001
"Lặng lẽ binh vận" – Báo Sài gòn giải phóng 9/10/2014
"Huyền thoại giao liên công khai Trà Vinh" – Báo Trà Vinh 22/4 – 29/4/2016
Tư liệu điền giả của tác giả